Bestuurlijke vraag
Om klimaatverandering tegen te gaan, moeten we minder broeikasgassen uitstoten die vooral vrijkomen bij het verbranden van fossiele brandstoffen. In het Nederlandse Klimaatakkoord uit juni 2019 is daarom afgesproken dat er in 2030 35 TWh duurzame energie op land moet worden opgewekt. Nederland is verdeeld in 30 energieregio’s die allemaal een regionale energiestrategie (RES) moeten vastleggen. De Regio Fryslân is daar een van, en de gemeente SúdWest-Fryslân zal daarom ook haar energieopwekking moeten verduurzamen.
De vraag die de gemeente SúdWest-Fryslân dus moet beantwoorden is: Hoe wekt de gemeente SúdWest-Fryslân in de toekomst haar energie duurzaam op?
Het participatieproces
Om ook het perspectief van de inwoner van de regio goed mee te nemen, heeft de gemeente SúdWest-Fryslân het NPBO, Public Mediation en Populytics gevraagd een proces te ontwerpen voor participatie door burgers. Dit proces bestond uit meerdere methodes:
- Er werd een Burgerforum samengesteld en gevraagd om advies uit te brengen vanuit het perspectief van de burger
- Er werd een digitale raadpleging georganiseerd waarin burgers hun voorkeuren konden aangeven tussen vijf verschillende keuzemogelijkheden
- Een bestaande klankbordgroep uit de gemeenteraad werkte samen met het Burgerforum
Tijdlijn
- 24 juni: Burgerforum presenteert advies aan wethouder Klimaat Erik Faber
Deelnemers
- 2 mensen hebben uiteindelijk actief aan het hele Burgerforum deelgenomen
Resultaat
Het Burgerforum deed vijf aanbevelingen aan de wethouder Klimaat van de gemeente SúdWest-Fryslân. De aanbevelingen laten zien wat inwoners van de regio belangrijk vinden in het maken van keuzes over duurzame energieopwekking in hun regio.
Het advies luidt: ‘De energietransitie als ‘samenbeschikking’ van gemeente en Mienskip’ en formuleert vijf principes waaraan de plannen voor duurzame energieopwekking volgens inwoners van SúdWest-Fryslân aan moeten voldoen:
- “Wij willen ons geluk behouden”
- Versterk de zelfbeschikking van Mienskips
- Help ons om het samen te doen; van zelfbeschikking naar ‘samenbeschikking’
- Heb oog voor rechtvaardigheid en een eerlijke verdeling
- Weest toekomstgericht
Om het advies te laten slagen, formuleerde het Burgerforum bovendien de volgende voorwaarden voor succes:
- Op basis van de richtinggevende principes kan je een uitvoeringsprogramma opstellen. Betrek de inwoners ook daarbij! Behoud het contact en de samenwerking met inwoners door ons vanaf het begin bij projecten te betrekken. Daarbij groeit de mate van participatie mee met de omvang van een project.
- Zorg ervoor dat – als onderdeel van het uitvoeringsprogramma – er een onafhankelijke instantie is die kennis en ondersteuning biedt aan inwoners bij de ontwikkeling van duurzame energieprojecten.
- Vervul als gemeente een continue aanjagende rol in de communicatie naar – en het betrekken van – inwoners, bijvoorbeeld door wat op de ene plek geleerd is met een andere plek te delen.
- Maak een visie voor energie die verbonden is met andere ontwikkelingen en opgaven die we in SúdWest-Fryslân hebben.
- Bestendig het beleid; maak logisch en consequent partij-overstijgend beleid voor de lange termijn en hou dat vast, ook bij politieke wisselingen.
- Neem verantwoordelijkheid als gemeente en verschuil je niet achter de regels van hogere overheden. Voorkom dat zij de beslissingen over duurzame energie overnemen.
- Bezie de energietransitie in samenhang met de economische ontwikkeling van onze gemeente: laat ontwikkelingen ten geode komen aan de Friese economie.
