Bestuurlijke vraag
Om klimaatverandering tegen te gaan, moeten we minder broeikasgassen uitstoten die vooral vrijkomen bij het verbranden van fossiele brandstoffen. In het Nederlandse Klimaatakkoord uit juni 2019 is daarom afgesproken dat er in 2030 meer duurzame energie op land moet worden opgewekt. Om dit doel te realiseren is Nederland verdeeld in 30 energieregio’s die allemaal een regionale energiestrategie (RES) moeten vastleggen.
De Regio Foodvalley is één zo’n energieregio. De regio moet minimaal 0.75 TWh opwekken in 2030, en heeft zich als doel gesteld om in 2050 energieneutraal te zijn. De Regio Foodvalley bestaat uit 8 gemeentes, verdeeld over 2 provincies en 2 waterschappen. De RES wordt opgesteld door alle belangenvertegenwoordigers uit de regio; bijvoorbeeld door vertegenwoordigers uit de landbouw, gemeentes, milieuorganisaties, energiesector.
De vraag die de Regio Foodvalley in de RES probeert te beantwoorden is: Hoe wekt de Regio Foodvalley in de toekomst haar energie duurzaam op?
Het participatieproces
Om ook het perspectief van de inwoner van de regio goed mee te nemen, heeft de Regio Foodvalley het NPBO, Public Mediation en Populytics gevraagd een proces te ontwerpen voor participatie door burgers. Dit proces bestond uit meerdere methodes:
- Er werd een Burgerforum samengesteld en gevraagd om advies uit te brengen vanuit het perspectief van de burger
- Er werd een digitale raadpleging georganiseerd waarin burgers hun voorkeuren konden aangeven tussen vijf verschillende keuzemogelijkheden
- Twee leden van het Burgerforum sloten aan bij het overleg tussen belanghebbenden namens de inwoners van de regio
Tijdlijn
Oktober 2020 – Maart 2021 (4 maanden gereserveerd voor de drie fases van het Burgerforum)
- 19 november: startbijeenkomst Burgerforum
- 2 december: 2 deelnemers van het Burgerforum deden mee aan het stakeholderoverleg voor de RES
- 24 februari: webinar over raadpleging en contouren advies
- 3 maart: Burgerforum presenteert advies in stakeholderoverleg van de RES
- 10 maart: Burgerforum publiceert definitief advies
Deelnemers
- 5000 mensen uitgenodigd
- 120 mensen aangemeld
- 20 mensen geselecteerd
- 14 mensen hebben uiteindelijk actief aan het hele Burgerforum deelgenomen
Resultaat
Het Burgerforum deed zeven aanbevelingen aan de belangenpartijen van de regionale energiestrategie (RES) van de regio Foodvalley. De aanbevelingen laten zien wat inwoners van de regio belangrijk vinden in het maken van keuzes over duurzame energieopwekking in hun regio.
Het advies luidt samengevat: ‘Gaat het over ons, doe het dan met ons!’ De zeven aanbevelingen zijn:
- Geef burgers de gelegenheid tot lokaal eigenaarschap
- Richt een bewonerspanel op; institutionaliseer dit en betrek dit panel continu
- Respecteer landschap en natuur
- De overheid moet dit regisseren, regionaal en lokaal
- Organiseer regionale plannen en communicatie
- Onderzoek alternatieven voor zon en wind
- Stimuleer isolatie en consuminderen
